Beschrijving van het dier

De Europese achtarm, wetenschappelijk bekend als Octopus vulgaris, is een fascinerende inktvissoort die voornamelijk in de wateren rond Europa voorkomt, maar ook te vinden is in delen van de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Dit dier staat bekend om zijn opmerkelijke intelligentie, aanpassingsvermogen en zijn vermogen om te ontsnappen uit ogenschijnlijk onontsnapbare situaties, wat het tot een intrigerend onderwerp van studie maakt voor wetenschappers en natuurliefhebbers.
Een volwassen Europese achtarm kan een indrukwekkende grootte bereiken, met een lichaamslengte tot 25 centimeter en met tentakels die een spanwijdte van meer dan een meter kunnen hebben. Het lichaam, of de mantel, is bolvormig en herbergt alle vitale organen, waaronder drie harten. Twee harten pompen bloed naar de kieuwen, terwijl het derde hart verantwoordelijk is voor de circulatie naar de rest van het lichaam. Hun bloed is opvallend blauw van kleur, wat te wijten is aan het hemocyanine, een koperhoudend eiwit dat zuurstof transporteert en efficiënter functioneert in koude, zuurstofarme omgevingen.
De huid van de Europese achtarm is bedekt met chromatoforen, speciale pigmentcellen die het dier in staat stellen om van kleur te veranderen. Deze vaardigheid wordt niet alleen gebruikt voor camouflage, maar ook voor communicatie met soortgenoten en als een waarschuwing voor roofdieren. Bovendien kan de achtarm zijn textuur veranderen om te lijken op de omgeving, zoals het nabootsen van het uiterlijk van een rots of een koraalrif.
De acht armen van de octopus zijn voorzien van twee rijen zuignappen die het dier gebruiken om zich vast te houden aan oppervlakken, prooien te vangen en te manipuleren. Deze zuignappen zijn zeer gevoelig en kunnen smaken en zelfs oplossen detecteren, wat de achtarm helpt bij het zoeken naar voedsel. Het dieet van de Europese achtarm bestaat voornamelijk uit schaaldieren, vissen en soms andere kleinere octopussen.
Een van de meest opmerkelijke aspecten van de Europese achtarm is zijn intelligentie en gedragscomplexiteit. Het dier is in staat om problemen op te lossen, zoals het openen van schroefdeksels en het navigeren door labyrinten. Er zijn zelfs gevallen gedocumenteerd waarbij octopussen gereedschap gebruiken, zoals het gebruiken van kokosnootschalen als schuilplaatsen, wat wijst op een vorm van bewustzijn en cognitieve vaardigheden die zeldzaam zijn onder ongewervelden.
Ondanks hun fascinerende natuur, leiden Europese achtarmen een solitair bestaan, waarbij interacties met soortgenoten voornamelijk plaatsvinden tijdens de paartijd. Na het paren legt het vrouwtje duizenden eitjes, die ze zorgvuldig bewaakt en schoonmaakt tot ze uitkomen. Verrassend genoeg sterven zowel het mannetje als het vrouwtje kort na het voortplantingsproces, waardoor hun levenscyclus relatief kort is, meestal niet langer dan een tot twee jaar.
De Europese achtarm is niet alleen een opmerkelijk wezen vanwege zijn biologische en gedragskenmerken, maar speelt ook een belangrijke rol in de mariene ecosystemen waarin hij leeft. Als zowel roofdier als prooi draagt deze soort bij aan het evenwicht van het onderwaterleven, waardoor het behoud en de bescherming ervan van cruciaal belang zijn voor de gezondheid van onze oceanen.