Gewichten en maten
Lengte |
van 145 tot 160 cm |
Gewicht |
van 8 tot 12,5 kg |
Vleugelspanwijdte |
235 cm |
Beschrijving van het dier
De knobbelzwaan (Cygnus olor) is een majestueuze vogel die in veel delen van Europa, waaronder Nederland, en in delen van Azië voorkomt. Deze soort behoort tot de familie van de Anatidae, waartoe ook eenden en ganzen behoren. Met zijn opvallende witte verenkleed, lange sierlijke hals en kenmerkende oranje snavel met een opvallende zwarte knobbel aan de basis, is de knobbelzwaan een van de meest herkenbare en bewonderde watervogels.
De knobbelzwaan is een grote vogel; volwassen exemplaren kunnen een lengte bereiken van ongeveer 140 tot 160 centimeter, met een spanwijdte van 200 tot 240 centimeter, en wegen tussen de 10 en 12 kilogram. Mannetjes, bekend als zwanen, zijn over het algemeen groter dan vrouwtjes, die zwanen worden genoemd, en hebben een prominentere knobbel op hun snavel.
Het verenkleed van de knobbelzwaan is overwegend wit, wat in een prachtig contrast staat met de oranje snavel en de donkere ogen. Jonge zwanen, of zwanenkuikens, hebben een grijsbruin verenkleed dat geleidelijk verbleekt naarmate ze ouder worden, totdat ze na ongeveer een jaar de volledig witte kleur van volwassenheid bereiken.
Knobbelzwanen zijn monogame vogels die vaak levenslange paren vormen. Hun broedseizoen begint in het voorjaar, wanneer paren samen nesten bouwen in de buurt van waterlichamen zoals meren, rivieren en vijvers. Het nest, een indrukwekkende structuur van plantenmateriaal, wordt voornamelijk door het vrouwtje gebouwd met wat hulp van het mannetje. Het vrouwtje legt meestal tussen de 4 en 7 eieren, die ze gedurende ongeveer 36 dagen broedt, terwijl het mannetje het territorium verdedigt.
Knobbelzwanen zijn overwegend herbivoor en voeden zich met een verscheidenheid aan waterplanten, gras en kleine waterorganismen. Ze kunnen vaak worden gezien terwijl ze hun lange nek gebruiken om voedsel onder water te bereiken.
Ondanks hun serene en vredige uitstraling kunnen knobbelzwanen behoorlijk territoriaal en agressief zijn, vooral tijdens het broedseizoen. Ze gebruiken hun sterke vleugels en snavel om indringers of bedreigingen voor hun nest af te weren.
In Nederland zijn knobbelzwanen een bekend en geliefd gezicht in zowel stedelijke als landelijke waterrijke gebieden. Ze zijn een symbool van schoonheid en gratie geworden en spelen een rol in verschillende culturele en mythologische verhalen.
Ondanks dat ze lokaal in sommige gebieden onder druk staan door habitatverlies en vervuiling, worden knobbelzwanen over het algemeen niet als bedreigd beschouwd. Ze profiteren van beschermingsmaatregelen en hun aanpassingsvermogen aan zowel wilde als stedelijke omgevingen.