Gewichten en maten

Biologische gegevens

Bedreigingsstatus

Beschrijving van het dier

De zandhagedis, met de wetenschappelijke naam Lacerta agilis, is een inheemse Europese hagedis die zich onderscheidt door zijn robuuste bouw en opvallende tekening. Dit reptiel, dat de voorkeur geeft aan zanderige en open habitats, is te vinden in delen van Europa en Azië, en heeft zich aangepast aan een leven in een variëteit van omgevingen, van droge heidegebieden tot bosranden.

Uiterlijk vertoont de zandhagedis een opmerkelijke variabiliteit in kleur, afhankelijk van geslacht, leeftijd, en geografische locatie. Volwassen mannetjes zijn tijdens de paartijd, die plaatsvindt in de lente, te herkennen aan hun heldergroene flanken, een kleur die hen onderscheidt en helpt bij het aantrekken van vrouwtjes. Buiten de paartijd en bij vrouwtjes en jonge dieren zijn de kleuren meer gedempt, variërend van bruin tot grijs, met donkere vlekken en strepen langs de zijkanten en rug, wat helpt bij camouflage in hun natuurlijke omgeving.

De zandhagedis bereikt een lichaamslengte van ongeveer 20 centimeter, waarvan meer dan de helft bestaat uit de staart. Deze staart dient niet alleen als opslagplaats voor vetreserves, maar kan ook afgebroken worden bij gevaar, een fenomeen bekend als autotomie, wat het dier tijd geeft om te ontsnappen terwijl de predator afgeleid is door het bewegende lichaamsdeel.

Qua voeding is de zandhagedis een opportunistische carnivoor, die zich voedt met een breed scala aan prooien, zoals insecten, spinnen, en andere kleine ongewervelden. Deze hagedissen zijn voornamelijk actief gedurende de dag, waarbij ze zonnebaden om hun lichaamstemperatuur te reguleren en actief op jacht gaan naar voedsel.

De voortplanting van de zandhagedis is een interessant proces, waarbij het vrouwtje na de paring in de vroege zomer eieren legt in een zonnig, zanderig gebied. Deze eieren, die in aantal kunnen variëren, worden begraven en zijn afhankelijk van de temperatuur van hun omgeving voor de incubatie. Na enkele weken komen de jonge hagedissen uit, volledig onafhankelijk en klaar om te overleven in hun habitat.

De zandhagedis staat in sommige gebieden onder druk door habitatverlies, veroorzaakt door menselijke activiteiten zoals stedelijke ontwikkeling, landbouw, en recreatie. Daarnaast spelen ook klimaatverandering en de introductie van invasieve soorten een rol in de afnemende populaties. Verschillende natuurbeschermingsorganisaties en overheden hebben maatregelen genomen om de habitats van deze soort te beschermen en te herstellen, in een poging de zandhagedis voor uitsterven te behoeden.

Al met al is de zandhagedis een fascinerend dier, dat een belangrijke rol speelt in het ecosysteem door het reguleren van insectenpopulaties. Hun aanpassingsvermogen en overlevingsstrategieën maken ze tot een interessant onderwerp van studie voor herpetologen en natuurliefhebbers.