Gewichten en maten

Bedreigingsstatus

Beschrijving van het dier

De Zwarte roodstaart (Phoenicurus ochruros) is een kleine, sierlijke vogel die tot de familie van de vliegenvangers behoort. Deze soort, die opvalt door zijn kenmerkende kleurpatronen en gedrag, is een bekende verschijning in zowel stedelijke gebieden als in het open landschap in grote delen van Europa en Azië.
Met een lichaamslengte die varieert tussen de 13 en 15 centimeter, is de Zwarte roodstaart een relatief kleine vogel. Het mannetje is eenvoudig te herkennen aan zijn overwegend zwarte verenkleed met een opvallende, dieprode staart, die een schril contrast vormt met de overige veren. De bovenzijde van het lichaam is donker, bijna zwart, terwijl de onderzijde iets lichter van kleur is, variërend van grijs tot zwart. Het vrouwtje en de jonge vogels zijn minder opvallend gekleurd; hun verenkleed is overwegend bruin met een minder opvallende, roodbruine staart.
Zwarte roodstaarten geven de voorkeur aan open terrein met weinig vegetatie, zoals rotsachtige heuvels, steengroeven en bouwterreinen, maar ze zijn ook te vinden in tuinen en parken in stedelijke omgevingen. Ze voeden zich hoofdzakelijk met insecten, die ze vangen vanaf een uitkijkpost of tijdens een korte vlucht.
De nestbouw vindt plaats in de spleten van rotsen, holtes in muren of andere beschutte plaatsen. Het vrouwtje legt meestal tussen de vier en zes eieren, die ze gedurende ongeveer twee weken bebroedt. Na het uitkomen zorgen beide ouders voor de jongen, die na ongeveer twee weken het nest verlaten.
De Zwarte roodstaart staat bekend om zijn melodieuze zang, die vooral in de broedtijd te horen is. Het mannetje zingt vanaf een hoge zitplaats om zijn territorium af te bakenen en een partner aan te trekken. De zang bestaat uit een reeks fluittonen en trillers, die vaak vroeg in de ochtend en tegen de schemering te horen zijn.
Hoewel de Zwarte roodstaart in veel gebieden een algemene verschijning is, hebben veranderingen in het landschap en het gebruik van pesticiden in sommige regio's geleid tot een afname van de populatie. Desondanks wordt de soort door de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) geclassificeerd als 'niet bedreigd', dankzij zijn brede verspreiding en grote populatie.
In Nederland is de Zwarte roodstaart een broedvogel die vooral in het voorjaar en de zomer te zien is, waarna veel vogels naar het zuiden trekken om te overwinteren in warmere gebieden. Met zijn aanpassingsvermogen en veelzijdigheid is de Zwarte roodstaart een fascinerende vogel die een belangrijke rol speelt in het ecosysteem door het beheersen van insectenpopulaties.