Gewichten en maten

Bedreigingsstatus

Beschrijving van het dier

De leverbot, wetenschappelijk bekend als Fasciola hepatica, is een parasitaire platworm die voornamelijk in de lever en galwegen van verschillende warmbloedige gastheren leeft, waaronder mensen, schapen en runderen. Deze parasiet behoort tot de klasse van Trematoda, ook wel bekend als zuigwormen, en is verantwoordelijk voor de ziekte fascioliasis, die zowel in de diergeneeskunde als in de humane geneeskunde van groot belang is.

De volwassen leverbot heeft een afgeplat, bladvormig lichaam dat kan variëren in lengte van ongeveer 2 tot 3 centimeter. De kleur van het lichaam is doorgaans een variatie van grijs tot bruinachtig. Aan de bovenzijde van het lichaam bevindt zich een mondopening, omringd door een zuignap, die de worm gebruikt om zich aan de binnenwand van de lever of galwegen van de gastheer vast te zuigen en om voedingsstoffen op te nemen. Er is ook een tweede zuignap, de ventrale zuignap, die zich op de buikzijde bevindt en helpt bij de hechting.

De levenscyclus van de leverbot is complex en vereist een tussengastheer, meestal een zoetwaterslak van het geslacht Galba, Lymnaea of Fossaria. De cyclus begint wanneer de eitjes van de leverbot met de uitwerpselen van de besmette gastheer in het water terechtkomen. In het water komen uit deze eitjes miracidia vrij, die vervolgens de tussengastheer binnendringen. Binnenin de slak transformeren de miracidia zich tot sporocysten, rediae en uiteindelijk tot cercariën. Deze cercariën verlaten de slak en hechten zich vast aan waterplanten, waar ze encysteren en metacercariën worden. Deze metacercariën zijn de infectieuze vorm voor de uiteindelijke gastheer. Wanneer de gastheer besmette planten consumeert, komen de metacercariën in het spijsverteringsstelsel terecht, waar ze zich ontdoen van hun cyste en door de darmwand naar de lever migreren. Daar ontwikkelen ze zich tot volwassen wormen.

Fascioliasis kan een scala aan symptomen veroorzaken, afhankelijk van de ernst van de infectie. In de acute fase, wanneer de jonge wormen door de lever migreren, kunnen symptomen optreden zoals koorts, buikpijn, misselijkheid, diarree en leververgroting. In de chronische fase, wanneer de wormen zich in de galwegen vestigen, kunnen symptomen bestaan uit pijn in de rechterbovenbuik, gewichtsverlies, algemene malaise en geelzucht.

De bestrijding van fascioliasis omvat de behandeling van geïnfecteerde individuen met anthelminthische medicijnen, zoals triclabendazol, evenals preventieve maatregelen om de cyclus van de leverbot te doorbreken. Dit kan inhouden het beheersen van de tussengastheerpopulaties, het voorkomen van de consumptie van besmette waterplanten door vee, en goede hygiënische praktijken om de verspreiding van de eitjes te beperken.

Door zijn significante impact op de veehouderij en de volksgezondheid, is de leverbot het onderwerp van uitgebreid onderzoek, gericht op het begrijpen van zijn levenscyclus, het ontwikkelen van effectieve behandelingsstrategieën en het implementeren van preventieve maatregelen om de verspreiding van fascioliasis te beperken.