Gewichten en maten

Biologische gegevens

Beschrijving van het dier

De Europese tjitjak, wetenschappelijk bekend als Hemidactylus turcicus, is een kleine, intrigerende soort gekko die voornamelijk te vinden is in het Middellandse Zeegebied en omliggende gebieden. Dit reptiel is een fascinerend lid van de gekkofamilie, die bekend staat om zijn vermogen om op gladde oppervlakken te klimmen, inclusief verticale muren en zelfs plafonds. Deze vaardigheid is te danken aan de speciale structuur van hun voetkussentjes, die bestaan uit duizenden microscopisch kleine haartjes die de adhesie verhogen door de Van der Waals-krachten.
De Europese tjitjak is een nachtdier, wat betekent dat het voornamelijk 's nachts actief is. Gedurende de dag zoeken deze dieren vaak schuilplaatsen op in scheuren en spleten in muren, onder dakpannen of in andere beschutte plaatsen om zich te verbergen voor roofdieren en de hete zon. Hun voeding bestaat voornamelijk uit kleine ongewervelden zoals insecten en spinnen, die ze met hun snelle en behendige bewegingen vangen.
Wat uiterlijk betreft, vertoont de Europese tjitjak een variabele kleuring, meestal lichtbruin tot grijs, met donkere vlekken of strepen, waardoor ze goed gecamoufleerd zijn tegen de ondergrond. Hun lichaam is relatief slank en kan tot ongeveer 15 centimeter lang worden, inclusief de staart. Een uniek kenmerk van gekko's, inclusief de Europese tjitjak, is hun vermogen om hun staart af te werpen als verdedigingsmechanisme. Deze autotomie, het vrijwillig loslaten van een lichaamsdeel, kan roofdieren afleiden en de gekko een kans geven om te ontsnappen. De staart zal na verloop van tijd weer aangroeien, hoewel deze meestal niet dezelfde grootte of vorm terugkrijgt.
Voortplanting bij de Europese tjitjak vindt plaats in de lente en de zomer. Vrouwtjes leggen meerdere keren per seizoen eieren, vaak twee per legsel, die ze in scheuren of onder stenen verbergen. De eieren zijn hard en hebben een leerachtige schaal. Afhankelijk van de temperatuur komen de eieren na ongeveer 40 tot 60 dagen uit.
De Europese tjitjak is een aanpasbaar en veelvoorkomend dier in zijn verspreidingsgebied en wordt niet als bedreigd beschouwd. Hun aanwezigheid in menselijke nederzettingen wordt vaak gewaardeerd omdat ze helpen bij het beheersen van insectenpopulaties. Desondanks kunnen veranderingen in hun leefomgeving, zoals habitatverlies en vervuiling, een bedreiging vormen voor hun populaties. Behoud en bewustwording van hun rol in het ecosysteem zijn daarom van belang om deze intrigerende nachtelijke jagers te beschermen.