Beschrijving van het dier
De Japanse reuzensalamander (Andrias japonicus) is een fascinerend amfibie dat tot de grootste salamandersoorten ter wereld behoort. Deze indrukwekkende dieren kunnen een lengte bereiken van meer dan 1,5 meter, waarmee ze alleen worden overtroffen door hun naaste verwant, de Chinese reuzensalamander. De Japanse reuzensalamander heeft een robuuste en imposante verschijning, met een brede, platte kop en kleine, scherpzinnige oogjes die bovenop het hoofd gepositioneerd zijn. Hun huid is ruw en wrattig, vaak bedekt met een slijmlaag die hen helpt bij het navigeren door hun waterige leefomgeving.
De kleuring van deze dieren varieert van donkerbruin tot grijs, met onregelmatige zwarte vlekken die helpen bij de camouflage in hun natuurlijke habitat. De Japanse reuzensalamander heeft korte, maar krachtige ledematen die uitgerust zijn met stevige klauwen, ideaal voor het graven en vasthouden van prooien. Hun staart is breed en plat, wat essentieel is voor het zwemmen en manoeuvreren in de snelstromende rivieren en beken waar ze de voorkeur aan geven.
Deze amfibieën zijn nachtdieren en brengen het grootste deel van de dag verborgen onder rotsen of in holen langs de rivieroever door. Hun dieet bestaat voornamelijk uit vissen, kleine amfibieën, en waterinsecten, die ze met behulp van hun scherpe reukzin en gevoelige huid detecteren. De Japanse reuzensalamander heeft een unieke jachttechniek; ze blijven roerloos wachten tot een prooi dichtbij genoeg komt, waarna ze snel toeslaan met hun brede bek.
Voortplanting vindt plaats in de late zomer tot de vroege herfst. Mannelijke salamanders worden zeer territoriaal en bereiden een nest voor in de rivierbedding, waar ze vervolgens vrouwtjes naartoe lokken. Na de afzetting van eieren door het vrouwtje, bewaakt het mannetje het nest totdat de larven uitkomen, wat enkele maanden kan duren.
De Japanse reuzensalamander is endemisch in Japan, wat betekent dat deze soort nergens anders ter wereld in het wild voorkomt. Ze leven voornamelijk in schone, koelwater rivieren en beken in zowel het zuidelijke deel van het eiland Honshu als op het eiland Kyushu. Ondanks hun indrukwekkende grootte en voorkomen, zijn Japanse reuzensalamanders niet gevaarlijk voor mensen.
Helaas staat de Japanse reuzensalamander onder druk door habitatverlies, vervuiling, en de aanleg van dammen die hun leefgebied fragmenteren. Hoewel ze momenteel worden beschouwd als een soort van minste zorg op de IUCN Rode Lijst van Bedreigde Soorten, vereisen ze specifieke conservatie-inspanningen om hun voortbestaan te waarborgen. Hun unieke biologische en ecologische kenmerken maken ze tot een belangrijke soort voor wetenschappelijk onderzoek en natuurbehoud.